Co to jest stwardnienie rozsiane (SM)
Stwardnienie rozsiane (lac. Sclerosis multiplex- SM) to przewlekła choroba autoimmunologiczna dotykająca układ nerwowy, podczas której dochodzi do wielomiejscowego uszkodzenia mózgu oraz rdzenia kręgowego. Uszkodzenie to dotyczy przede wszystkim osłonki mielinowej nerwów. Wspomniana struktura to błona białkowo-lipidowa, która otacza komórki nerwowe poprawiając przewodzenie impulsów elektrycznych. W wyniku stwardnienia rozsianego komórki te są niszczone przez komórki układu immunologicznego. Zniszczone komórki nerwowe, z uszkodzoną osłonką mielinową nie mają jak przewodzić sygnałów wysyłanych przez ośrodkowy układ nerwowy. Zapraszamy do lektury naszego dzisiejszego wpisu, w którym poruszamy problematykę przyczyn i objawów choroby. Dużo miejsca poświęcamy leczeniu choroby w tym rehabilitacji stwardnienia rozsianego.
Jak często występuje stwardnienie rozsiane
- choroba dotyczy przede wszystkim osób dorosłych- sporadycznie dotyka dzieci ok 3-4 % przypadków
- najczęściej objawy choroby pojawiają się ok 20-40 roku życia
- w przybliżonym stosunku stwardnienie rozsiane dotyka częściej kobiety niż mężczyzn
- najczęściej chorują osoby rasy białej
- na całym świecie żyje ok. 2 milionów osób chorych na stwardnienie rozsiane, z czego ok 60 tys. w Polsce.
Jakie są przyczyny występowania stwardnienia rozsianego
Etiologia choroby nie jest do końca jasna. D tej pory nie ustalono żadnej konkretnej przyczyny jej rozwoju. Niemniej jednak istnieją pewne przypuszczenia opierające się na czynnikach autoimmunologicznych, genetycznych i środowiskowych.
W przypadku czynnika autoimmunologicznego przyczyną jest załamanie układu odpornościowego, w wyniku czego osłonki mielinowe niszczone są przez komórki odpornościowe, czyli organizm sam siebie atakuje.
Przypuszcza się, że jedną z przyczyn mogą być też niektóre wirusy i bakterie, które powodując stan zapalny przyczyniają się do niszczenia mieliny, która osłania komórki nerwowe.
Wirusy, które mogą przyczyniać się do powstania stwardnienia rozsianego to m.in.:
- wirus odry
- półpasiec ludzkiego wirusa rumienia nagłego (herpeswirus HHV-6)
- półpasiec ludzkiego wirusa Epsteina-Barr (herpeswirus HHV-4)
- enfogenne retrowirusy (HERV)
Bakterie, które mogą przyczynić się do powstania stwardnienia rozsianego:
- chlamydia pneumoniae
- gronkowiec złocisty
Wśród czynników powstania stwardnienia rozsianego wyróżnia się także czynnik genetyczny. Według badań jeżeli rodzic chorował na stwardnienie rozsiane, to prawdopodobieństwo zachorowania dziecka wzrasta o 2,5% – 5%, natomiast jeżeli choroba zdiagnozowana jest u krewnych pierwszego stopnia ryzyko wynosi 30%, a u krewnych drugiego stopnia wzrasta trzykrotnie.
Uznano, że czynniki środowiskowe również mogą przyczyniać się do powstania stwardnienia rozsianego. Zalicza się do nich między innymi miejsce urodzenia. W wielu badaniach potwierdzono, iż znaczenia ma odległość od równika. Im dalej bowiem, tym większe prawdopodobieństwo zachorowania na stwardnienie rozsiane. Ma to związek z mniejszym wystawieniem na promienie słoneczne, a tym samym niedoborem witaminy D. Przyczyną powstania stwardnienia rozsianego może być tu długotrwały niedobór witaminy D u kobiet w ciąży, lub w okresie wczesnego dzieciństwa.
Inne czynniki:
Stres
W wyniku silnego, przewlekłego stresu, ale i w przypadkach jednorazowego narażenia na silne emocje mogą wystąpić zmiany endokrynne i immunologiczne w układzie odpornościowym organizmu, które to mogą przyczynić się do powstania choroby. W dodatku stres w trakcie choroby powoduje, że postępuje ona znacznie szybciej.
Palenie papierosów
Paląc tytoń można przyczynić się do powstania choroby, ponieważ krew obwodowa w układzie odpornościowym zawiera wysoki poziom leukocytów oraz duże stężenie czynników zapalnych.
Stwardnienie rozsiane- przebieg choroby
Wyróżnia się następujące rodzaje przebiegu choroby:
- rzutowo-remisyjny
- pierwotnie postępująca
- wtórnie postępująca
- postępująco- rzutowa
Stwardnienie rozsiane objawy
Symptomy
Symptomy stwardnienia rozsianego najczęściej występują na długo przed pojawieniem się diagnozy. Charakterystyczne dla pierwszych objawów jest to, że szybko dochodzi do wzrostu ich nasilenia, a następnie z w ciągu kilku dni lub tygodni dochodzi do ich zaniku.
Wśród nich wymienia się:
- zmęczenie
- zaburzenia wzroku
- pozagałkowe zapalenie nerwu wzrokowego
Objawy początkowe
Istnieje bardzo wiele objawów towarzyszących stwardnieniu rozsianemu. Są to głównie zaburzenia czucia – zmniejszona lub zwiększona wrażliwość na dotyk. Do tej grupy objawów zalicza się też mrowienie, drętwienie oraz uczucie przepływania prądu w kończynach, pojawiają się też skurcze i sztywność mięśni. Mięśnie tracą swoją siłę przez co pacjent ma trudności z utrzymaniem równowagi, poruszaniem się, mówieniem.
Do pozostałych objawów zalicza się:
- nasilający się niedowład
– zaburzenia równowagi
– zaburzenia ruchowe
– zawroty głowy
– widzenie podwójne
– zaburzenia czucia w kończynach
– osłabienie
– odrętwienie
– atakcja móżdżkowa
– zapalenie poprzeczne rdzenia kręgowego
– mrowienie kończyn
– zaburzenia czucia w okolicy tułowia
– nerwobóle
– dyzartia
– drętwienie kończyn
– problemy przy oddawaniu moczu - zespół przewlekłego zmęczenia
Rozpoznanie stwardnienia rozsianego
W procesie diagnostycznym zwraca się uwagę na typowe dla choroby objawy oraz przebieg kliniczny choroby. Istotnych wiadomości dostarcza nam również wynik badań laboratoryjnych. Pomocny w tym miejscu jest wynik badania tomografii rezonansu magnetycznego, bowiem charakterystyczne dla stwardnienia rozsianego jest występowanie ognisk w istocie białej mózgu (zwykle okołokomorowo). Należy jednak mieć świadomość, że w niektórych przypadkach badanie RM może okazać się niewystarczające i konieczne będzie wykonanie płynu mózgowo rdzeniowego, dzięki któremu można wykryć zmiany o charakterze zapalno-immunologicznym.
Stwardnienie rozsiane leczenie
Pacjenci chorzy na stwardnienie rozsiane powinni przebywać pod stałą opieką lekarza. Leczenie uzależnione jest od fazy choroby. Najczęściej leczenie rzutu choroby wymaga podania silnych leków o działaniu przeciwzapalnym. Rzut definiowany jest jako wystąpienia nowych objawów neurologicznych lub nasilenie się dotychczasowych. Rzut trwa co najmniej 24 godziny. Należy pamiętać, że nie każdy rzut wymaga podania wspomnianych powyżej leków. Lekarz może zaordynować zastosowanie kuracji preparatami witaminowymi. Niekiedy podczas rzutu może zostać zastosowana plazmafereza, mająca na celu usunięcie czynników mogących uszkadzać mielinę.
Rehabilitacja stwardnienie rozsiane
Leczenie może również przybierać formę terapii objawowej. Celem takiego postępowania jest zminimalizowanie dokuczliwych objawów ale bez ingerencji w samą chorobę i jej przebieg.
Częstym objawem pojawiającym się u chorych na SM jest spastyczność, czyli wzmożone napięcie mięśni. Z pomocą w leczeniu tego symptomu przychodzi rehabilitacja (terapia manualna) oraz fizykoterapia.
Częstym objawem, z którym borykają się pacjenci chorzy na stwardnienie rozsiane są zawroty głowy i zaburzenia równowagi. W tym miejscu fizjoterapeuta może wykonać szereg technik terapii manualnej np. Osteopatyczną terapią czaszkowo-krzyżową.
Należy pamiętać, że stwardnienie rozsiane może powodować zaburzenia w obrębie narządu ruchu. Co więcej SM predysponuje do współwystępowania innych chorób w tym choroby zwyrodnieniowej. Z tego też względu ważnym jest aby pacjent chory na stwardnienie rozsiane pozostawał pod stałą opieką fizjoterapeuty. Rehabilitacja u chorych na SM jest niezbędna aby umożliwić maksymalne wykorzystanie potencjału fizycznego.
Rehabilitacja przy stwardnieniu rozsianym znacznie poprawia codzienne funkcjonowanie osób dotkniętych chorobą, zwiększa sprawność i podnosi jakość życia. Systematyczna rehabilitacja wydłuża czas sprawności fizycznej i umysłowej.
Należy mieć na uwadze, że nie ma jednego uniwersalnego programu rehabilitacji właściwego dla każdego pacjenta. Rehabilitacja ustalana jest indywidualnie w oparciu o szereg czynników. Więcej na temat rehabilitacji neurologicznej pisaliśmy na naszej stronie.
Rehabilitacja stwardnienie rozsiane- czas trwania wizyty
Czas trwania wizyty uzależniony jest od wielu czynników. Fizjoterapeuta układając program rehabilitacji bierze przede wszystkim stan pacjenta i stopień zaawansowania choroby. Pierwsza wizyta trwa zawsze 45 minut.
Rehabilitacja stwardnienie rozsiane Warszawa- gdzie szukać pomocy?
W Centrum Rehabilitacji i Osteopatii Osteo Med oferujemy Państwu kompleksową rehabilitację i zabiegi fizykoterapii w przebiegu stwardnienia rozsianego. Nasze Centrum czynne jest od poniedziałku do piątku w godz. 8.00-20.00. Rezerwacji wizyt możecie dokonywać pod numerem 506-459-870. Adres: Romera 10 lok B2 (Ursynów)
Centrum Rehabilitacji i Osteopatii Osteo-Med ul. Romera 10/B2
* rehabilitacja * osteopatia * fizjoterapia uroginekologiczna* fizjoterapia dzieci i niemowląt* ortopedia * terapia Orthokine* ortopedia dziecięca * dietetyka * fizykoterapia * diagnostyka USG * fala uderzeniowa * masaż pneumatyczny BOA MAX *
Zapraszamy do kontaktu pod numerem 506-459-870 www.osteopatia-warszawa.pl