Rehabilitacja odcinka piersiowego kręgosłupa

Rehabilitacja kręgosłupa piersiowego

Bóle w okolicy kręgosłupa piersiowego i klatki piersiowej to pojęcie, za którym może stać wiele przyczyn o odmiennej etiologii.

Do najczęstszych źródeł bólu kręgosłupa odcinka piersiowego należą dolegliwości, które związane są z:

  • przewodem pokarmowym, np. refluks, stany zapalne przełyku, ostre lub przewlekłe stany zapalne trzustki, pęknięcia przełyku, kamica żółciowa,
  • zapalenie dwunastnicy, zapalenie żołądka;
  • układem krążenia, np. zawał, zapalenie osierdzia, choroba wieńcowa, rozwarstwienie aorty, zatorowość płucna;
  • u. oddechowym, np. choroby oskrzeli;
  • układem kostno-mięśniowo-powięziowym, urazy kręgosłupa (złamania kompresyjne, dyskopatie), nerwoból, choroba zwyrodnieniowa,
  • zblokowania w obrębie stawów międzywyrostkowych, żebrowo-kręgowych, żebrowo-poprzecznych;
  • uwarunkowaniami psychogennymi, np. zespół Da Costy;
  • chorobami autoimmunologicznymi np. toczeń.

Poniżej przedstawiamy najczęściej występujące dolegliwości związane z obszarem klatki piersiowej.

Zespół górnego otworu klatki piersiowejChoroba scheuermannaDyskopatia piersiowaZłamanie kompresyjneZłamanie żeberZablokowanie stawu

ZESPÓŁ GÓRNEGO OTWORU KLATKI PIERSIOWEJ

O problemie pisaliśmy szerzej tutaj. Przypominamy, że pod tym pojęciem rozumiemy szereg dolegliwości, określający patologiczne objawy neurologiczne, orz naczyniowe, które wywołane są uciskiem: na splot ramienny, tętnicę pachową, tętnicę podobojczykową, żyłę podobojczykową.

Objawy TOS

Objawy zespołu uciskowego górnego otworu klatki piersiowej zależą od stopnia ucisku na splot ramienny, tętnicę i żyłę podobojczykową.

Największa część chorych skarży się na dolegliwości bólowe odcinka kręgosłupa szyjnego, karku lub obręczy barkowej. Doświadczają również drętwień i mrowień w okolicy ramienia, przedramienia lub ręki. Chory może również odczuć wyraźne osłabienie uścisku dłoni. Niejednokrotnie objawom współtowarzyszą bóle głowy.

Około 3-5% pacjentów doświadcza tzw. żylnego zespołu górnego otworu klatki piersiowej. Za dolegliwości odpowiada ucisk żyły podobojczykowej lub pachowej. Konsekwencją ucisku jest zakrzepica. Objawy obejmują m.in. tępy ból, uczucie ciężkości np. podczas snu. W bardziej zaawansowanych stanach chorzy zauważają poszerzone powierzchniowe żyły w obszarze szyi, na plecach, klatce piersiowej oraz ramieniu.

Najrzadziej mamy do czynienia z tętniczym zespołem górnego otworu klatki piersiowej, który występuje zaledwie u 1-2 % pacjentów. Patologiczny stan może doprowadzać do zwłóknienia tętnicy podobojczykowej, na skutek ciągłego jej tarcia o podstawę pierwszego żebra. Dalszą konsekwencja takiego stanu jest powstanie poszerzenia postenotycznego, a w niektórych przypadkach nawet tętniaka.

Rehabilitacja zespołu górnego otworu klatki piersiowej

Rehabilitacja w przypadku TOS ma na celu zmniejszenie dolegliwości bólowych oraz pracę nad poprawą funkcji danej okolicy ( poprawa toniczności mięśni, przesuwalności powięziowej). Rodzaj i intensywność rehabilitacji dobierany jest indywidualnej w zależności od stopnia zaawansowania choroby oraz kondycji pacjenta.

Osteopata ocenia ruchomość połączeń stawów w okolicy górnego otworu klatki piersiowej ( kręgosłup szyjny, kręgosłup piersiowy, obręcz barkowa). W zależności od wyniku stosuje się odmienne techniki ( praca nad stabilizacją, mobilizacja).

CHOROBA SCHEUERMANNA

Rozwój choroby Scheuermanna przypada najczęściej w okresie młodzieńczym w wyniku zaburzeń wzrostu trzonów kręgowych, co w rezultacie prowadzi do ich klinowacenia. Istotą choroby jest martwica i obumieranie trzonów kręgowych i krążków miedzykręgowych, za co odpowiada upośledzenie ukrwienia tkanki kostnej, do którego dochodzi w wyniku przerwania naczyń zaopatrujących w krew.

Tkanka kostna, która została objęta martwicą traci odporność na destrukcyjne działanie czynników mechanicznych, co w konsekwencji doprowadza do jej rozpadu. Tkanka wykazuje co prawda zdolności do przebudowy, niemniej jednak w wyniku tego procesu powstają zniekształcenia na poziomie trzonów, wywołane działaniem sił zewnętrznych.

Mechanizm ten odpowiada za niszczenie krążków międzykręgowych a w dalszym stadium za wnikanie ich do istoty gąbczastej trzonów ( guzki Schmorla).

Choroba Scheuermanna – przyczyny

Za występowania Choroby Scheumermanna odpowiada wiele czynników. Dokładna etiologia choroby nie jest do końca znana, niemniej jednak uznaje się, że do głównych przyczyn należą m.in.:

  • sumowania się mikrourazów w obrębie trzonów kręgów np. wskutek zabawy;
  • zakrzepy, zatory;
  • przeciążenia np. podczas skłonu do przodu;
  • zaburzenia hormonalne
  • predyspozycje genetyczne;
  • zaburzenia odporności;
  • niedobór witaminy A;
  • schorzenia mięśni.

Choroba Scheuermanna – objawy

Chorobę Scheuermanna bardzo łatwo przeoczyć w fazie początkowej. Bardzo często pierwsze objawy pojawiają się, kiedy zmiany w kręgosłupie są już utrwalone.

Dlatego też niezwykle ważnym elementem jest odpowiednio wczesne wykrycie choroby i wdrożenie odpowiedniej rehabilitacji w celu zatrzymania bądź spowolnienia procesu chorobowego.

Objawy choroby Scheuermanna uzależnione są od tego, którego odcinka kręgosłupa dotyczą. Jeśli rozwój choroby zaatakował odcinek piersiowy, wówczas obserwuje się plecy okrągłe, które w zaawansowanych stadium choroby przechodzą w garb. Sylwetka dziecka wykazuje skłonności protrakcji barków. Ponadto pojawia się pogłębione wygięcie kręgosłupa ku przodowi w dolnym rejonie kręgosłupa.

Jeśli choroba rozwija się w odcinku piersiowo-lędźwiowym lub lędźwiowym wówczas obserwujemy u dziecka plecy płaskie. Ponadto dziecko odczuwa dolegliwości bólowe pleców oraz szybko narastające zmęczenie.

Choroba Scheuermana – rehabilitacja

Jak już zostało wspomniane bardzo istotnym czynnikiem jest wykrycie choroby we wczesnym stadium i wdrożenie właściwej rehabilitacji. Zazwyczaj stosuje się leczenie zachowawcze, niemniej jednak pewne przypadki choroby mogą kwalifikować się do postępowania chirurgicznego.

Rehabilitacja ma na celu zatrzymanie procesu deformacji kręgosłupa oraz zmniejszenie dolegliwości bólowych. Ponadto rehabilitację podejmuję się w celu zapobiegania następstwom pogłębionej kifozy oraz w celu uzyskania równowagi mięśniowej pomiędzy antagonistycznymi grupami mięśniowymi.

Osteopata dobiera program rehabilitacyjny dobierany jest indywidualnie dla każdego pacjenta. Najczęściej stosuje się osteopatyczne techniki terapii manualnej, techniki mięśniowo-powięziowe, artykulacje oraz indywidualny trening medyczny. Pomocny może być również taping.

DYSKOPATIA PIERSIOWA ( DYSKOPATIA ODCINKA PIERSIOWEGO KRĘGOSŁUPA)

Problem dyskopatii może dotyczyć każdego odcinka kręgosłupa. W przypadku dyskopatii piersiowej mamy do czynienia z patologicznym stanem, w którym dochodzi do uszkodzenia pierścienia włóknistego krążka międzykręgowego z przemieszczeniem się jądra miażdżystego, które przebiega w kierunku światła kanału kręgowego w odcinku piersiowym.

Przyczyny dyskopatii piersiowej

Choroba najczęściej dotyczy osób w średnim wieku. Głównym czynnikiem predysponującym jest uraz lub mikrourazy, w wyniku którego doszło do przeciążenia krążka międzykręgowego. Do wystąpienia dyskopatii piersiowej prowadzi również nadmierny wysiłek fizyczny lub nieodpowiednia pozycja siedząca.

Objawy dyskopatii piersiowej

Pacjenci, których dotyczy problem dyskopatii piersiowej skarżą się na silne dolegliwości bólowe w odcinku piersiowym kręgosłupa. Ból może promieniować wzdłuż dróg nerwowych ( ból może promieniować wzdłuż żeber, bóle opasające, kłucie w klatce piersiowej- często mylone z zawałem).

Dyskopatia odcinka piersiowego – rehabilitacja

Zdecydowana większość przypadków kwalifikuje się do leczenie zachowawczego. W takich przypadkach stosuje się rehabilitację.

Program rehabilitacji dobierany jest indywidualnie w zależności od stopnia zaawansowania dyskopatii a także kondycji pacjenta. Osteopata może wykorzystać np. osteopatyczne techniki z zakresu terapii manualnej (mobilizacji i manipulacje stawów kręgosłupa oraz żeber), odpowiednio dobrany trening medyczny, a także tzw. rozluźnianie mięśniowo-powięziowe.

Ważnym etapem rehabilitacji jest edukacja pacjenta w zakresie właściwych wzorców ruchowych. Leczenie operacyjne stosuje się znacznie rzadziej. Najczęściej w przypadkach, które nie kwalifikują się do leczenie zachowawczego oraz w sytuacji, kiedy dotychczasowa terapia nie przyniosła skutku.

ZŁAMANIE KOMPRESYJNE

Do złamania kompresyjnego najczęściej dochodzi w wyniku oddziaływania nagłego i silnego nacisku na trzon kręgu. Wówczas trzon się zapada, tkanka kostna ulega kruszeniu w wyniku czego kość przybiera klinowaty kształt. Jeśli w wyniku złamania nie doszło do uszkodzenia sąsiednich struktur może ono przebiegać bezobjawowo.

W pozostałych przypadkach mogą wystąpić bóle pleców oraz dolegliwości bólowe w trakcie wykonywania ruchów. Niejednokrotnie mogą wystąpić drętwienia kończyn oraz osłabienie mięśni. Za stan ten odpowiadają najczęściej odłamane elementy kości, które przemieszczają się do kanału kręgowego i uciskają nerw.

Do uszkodzenia najczęściej dochodzi w wyniku upadku na pośladki, wykonania gwałtownego skoku oraz wypadku komunikacyjnego. Ponadto złamaniom kompresyjnym sprzyja osteoporoza oraz występowanie osłabionych kości.

Rehabilitacja złamania kompresyjnego

Postępowanie rehabilitacyjne uzależnione jest od rodzaju złamania oraz czynnika, który do niego doprowadził. Jeśli do złamania kompresyjnego doszło w wyniku urazu, wówczas najczęściej przeprowadza się zabieg operacji stabilizującej odłamy kostne oraz złamany kręg. Ma to na celu zapobiegnięcie przemieszczeń w kierunku struktur nerwowych.

Jeśli czynnikiem wywołującym złamanie jest choroba zwyrodnieniowa ( zwyrodnieniowe złamania kompresyjne), wówczas istotną rolę odgrywa odpowiednio prowadzona rehabilitacja.

Rehabilitacja ma na celu wzmocnienie systemu stabilizacji kręgosłupa, poprawę odżywienia struktur stawowych i kostnych.

ZŁAMANIA ŻEBER

Żebra są to kostno-chrzęstne struktury, które należą do układu kostnego człowieka.

Tworzą ( wraz z mostkiem oraz częścią kręgosłupa) elastyczną klatkę piersiową, która nie tylko wspomaga proces wymiany gazowej ale również chroni narządy wewnętrzne: serce i płuca. Złamania żeber mogą mieć bardzo poważne konsekwencje. Oprócz silnych dolegliwości bólowych złamane żebra mogę doprowadzić do uszkodzenia narządów wewnętrznych.

Przyczyny złamania żeber

Główną przyczyną złamania żebra jest uraz klatki piersiowej, najczęściej podczas wypadku komunikacyjnego lub upadku z wysokości, w wyniku którego dochodzi do pęknięcia jednego lub kilku żeber. Znane są również przypadki uszkodzenia żeber podczas czynności ratunkowych, dokładnie podczas uciskania klatki piersiowej podczas resuscytacji. Niekiedy zdarza się również, że do złamania żebra dochodzi poprzez silny skurcz mięśni oddechowych przyczepionych do żeber np. podczas uporczywego kaszlu.

Klasyfikacja złamań żeber przedstawia się następująco:

  • złamania proste, gdzie uszkodzeniu ulegają tylko kości bez dalszych powikłań;
  • z. z powikłaniami, czyli sytuacja kiedy oprócz złamania uszkodzeniu ulegają także nerwy, naczynia lub mięśnie;
  • złamania wieloodłamowe, które dotyczą złamania żebra w wielu miejscach.

Objawy złamania żeber

Złamaniom żeber najczęściej towarzyszy silny ból podczas wdechu, ograniczenie ruchomości klatki piersiowej w obszarze złamania oraz patologiczna ruchomość żebra. Niejednokrotnie zdarza się, że pod skóra wyczuwalne są ostre odłamki kostne. Należy mieć również na uwadze, że złamane żebro nie zawsze daje objawy od razu. Zdarza się, że pierwsze dolegliwości pojawiają się nawet po 2-3 dniach.

Przy okazji złamań żeber należy wspomnieć również o schorzeniu, które nazywa się zespół Parthesa. Do rozwoju choroby dochodzi w wyniku bezpośredniego urazu kompresyjnego klatki piersiowej. Charakterystyczne objawy wspomnianego schorzenia to krwiste wybroczyny na śluzówkach, skórze, wylewy wewnątrzgałkowe.

Złamania żeber rehabilitacja

Urazy żeber powinny być niezwłocznie konsultowane z ortopedą. Należy przeprowadzić dokładne badanie mające na celu ocenę , które i przede wszystkim ile żeber zostało uszkodzonych. Najczęściej złamaniom ulegają żebra środkowe i dolne. W przypadku urazu żebra 6-10 powstaje ryzyko uszkodzenia wątroby lub śledziony. Z kolei złamanie górnych żeber generuje ryzyko powikłań ze strony układu oddechowego.

Przebyte złamania żeber wymagają odpowiedniej rehabilitacji, niemniej jednak stosuje się ją dopiero po uzyskaniu zrostu uszkodzonego żebra. Program rehabilitacyjny obejmuje m.in. poprawę mobilności klatki piersiowej oraz ćwiczenia, które maja na celu przypomnieć pacjentowi właściwe wzorce oddechowe oraz poprawić wydolność mięśni oddechowych klatki piersiowej. Ważnym etapem rehabilitacji jest praca nad przywróceniem elastyczności i sprężystości mięśni klatki piersiowej. Praca nad siłą wspomnianych mięśni odbywa się przez ćwiczenia oporowe. W końcowym etapie rehabilitacji wdraża się ćwiczenia ogólnousprawniające. Podczas terapii po złamaniu żeber osteopata może również wykorzystać terapię manualna oraz taping.

ZABLOKOWANIE STAWU

Zablokowania w odcinku piersiowym kręgosłupa zdarzają się stosunkowo często i mogą występować w stawach międzywyrostkowych kręgów jak również w stawach żebrowo-kręgowych i żebrowo poprzecznych. Dolegliwość objawia się ograniczoną ruchomością kręgosłupa i klatki piersiowej, której towarzyszy ból, niemniej jednak należy pamiętać, że powyższe zaburzenie jest całkowicie odwracalne.

Rehabilitacja zablokowani w obrębie kręgosłupa i klatki piersiowej

Osteopata wykonuje badanie w celu określenia przyczyny, która doprowadziła do zablokowaniu stawu bądź stawów. Zablokowania występujące pojedynczo są najczęściej objawowe ( powodują ból podczas ruchu lub pogłębionego oddechu). W przypadku kiedy dotyczą grupy sąsiadujących stawów należy sprawdzić czy nie jest to wynikiem problemów trzewnych. „ Rozblokowanie” polega na wykonaniu przez osteopatę manipulacji na ograniczonym/ograniczonych stawach. Poprawa pojawia się bardzo szybko.

CHOROBA ZWYRODNIENIOWA ODCINKA PIERSIOWEGO KRĘGOSŁUPA.